De Waterkwaliteitsmonitor helpt VMM om kwaliteit van oppervlaktewater te meten en rapporteren.

De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) heeft een brede waaier aan verantwoordelijkheden in het domein van water, lucht en milieu. De afdeling Water heeft onder meer de taak om de waterkwaliteit van het oppervlaktewater te meten, te modelleren en te rapporteren. Ter ondersteuning van de Europese Kaderrichtlijn Water wordt de kwaliteitsindicator fytoplankton gerapporteerd op basis van chlorofyl-a concentraties. De chlorofyl-a concentratie wordt momenteel handmatig gemeten in 100 rivieren en 16 meren.

Om VMM met deze taak te helpen, gebruiken experten in remote sensing en waterkwaliteitsmonitoring van het Vlaams Instituut voor Technologisch Onderzoek (VITO) vrij beschikbare Copernicus Sentinel-2 satellietbeelden en remote sensing-technologie om tijdsreeksen te produceren van kaarten met chlorofyl-a. Nazka Mapps heeft de online Waterkwaliteitsmonitor ontwikkeld die deze chlorofyl-a producten ter beschikking stelt aan VMM. Met dit platform kan VMM eenvoudig voor elk Vlaams waterlichaam de chlorofyl-a concentraties monitoren en de bijhorende data zowel ruimtelijk als in de tijd verder onderzoeken.

Sentinel-2 satellieten vliegen elke 5 dagen over Vlaanderen en vervolgens worden de chlorofyl-a concentraties berekend. Tenzij wolken het zicht belemmeren, kan VMM via de monitor de chlorofyl-a-kaarten van de meeste binnenlandse waterlichamen elke 5 dagen bekijken, minder dan 24 uur nadat de beelden genomen worden.

Daarenboven toont de monitor voor elk waterlichaam ook de OWL code, een classificatie van de Vlaamse oppervlaktewaterlichamen naar categorie, type en statuut, de grenzen voor chlorofyl-a ecologische normklassen (goed, matig, ontoereikend en slecht) en uiteraard de kaarten zelf met een kleurcode die verwijst naar de rapportering voor de Kaderrichtlijn Water. Ook werden de veldmetingen toegevoegd aan het platform om de waarden te kunnen vergelijken.

De eerste betaversie, een monitor op basis van statische data, werd samen met VITO ontwikkeld in het kader van het H2020 DCS4COP project. Tijdens de zomer van 2020 werd een nieuwe versie van de watermonitor gelanceerd die focust op het near-real-time beschikbaar maken van de data. De nieuwe versie bevat ook een nieuw product, NDAVI, een index voor aquatische vegetatie. De nieuwe versie van de watermonitor is een nauwe samenwerking met het EODaS programma (Earth Observation Data Science) van het Agentschap Informatie Vlaanderen (AIV), VITO en VMM.

Dit innovatieve project is een bijdrage in de weg naar de digitale transformatie van en innovatie bij de Vlaamse Overheid.

Met dit product toont Nazka Mapps zijn expertise in het gebruik van remote sensing-data en de integratie in performante kaartapplicaties met een gebruiksvriendelijke interface. Daarnaast is dit project een mooi voorbeeld van hoe onze kaartapplicaties de dagdagelijkse werking en professionele omgeving van de klant kunnen verbeteren en innoveren. Met deze waterkwaliteitsmonitor hopen we VMM te kunnen helpen met een efficiëntere en meer toegespitste selectie van de tijdrovende veldmetingen, een globaler overzicht op het volledige waterlichaam zowel spatiaal als in de tijd en een vereenvoudigde rapportage voor Europa.